Çağın vebası olarak adlandırılan kanser ile ilgili yaşanan önemli gelişmeler, kuvvetli ilaçlar hastalıkla ilgili umutları arttırsa da tedavide kullanılan ilaçların vücudun başka önemli noktalarına zarar vererek hayati tehlikeye de yol açabilmekte.  Başarılı geçen bir kanser tedavisinde bile hastalar başka hastalıklardan yaşamını yitirebiliyor. 

Kanser tedavisinde yan etki konusuna özellikle kalp hastalarının dikkat etmesi gerektiğini söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ertan Ökmen, kanser tedavisinde başarıyı arttırmak ve hayati riski azaltmak için henüz kanser tedavisi planlanırken kalp sağlığının da değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Kalp hastalığı olan hastaların en kısa sürede tedavi edilmesinin önemini belirten Doç. Dr. Ökmen; “Cerrahi tedavi sırasındaki anestezi  riskinden,  ilaç tedavisinin ve  ışın tedavisinin yan etkilerine kadar hayati önem taşıyan olayların azaltılması, hastaya daha uzun ve kaliteli yaşam sağlanmasına yardımcı olacaktır” diyor.

 

KANSER KALBİ YORUYOR… 

 

Kanser tedavisi boyunca alınan kemoterapi ilaçlarının kalbi yorarak, kalp problemlerine neden olabileceğini belirten Doç. Dr. Ökmen,  “Biz bu yan etkileri kardiyotoksisite olarak adlandırıyoruz. Meme, testis kanserleri, Hodgkin lenfoması örnekleri başta olmak üzere daha pek çok kanser türü özellikle erken evrede yakalandığında yüksek oranda tedavi edilebilmesine rağmen, bu hastaların bir kısmında tedaviye bağlı oluşan kalp problemleri uzun ve konforlu yaşam beklentisini azaltıyor” diyor.

 

HER DÖRT HASTADAN BİRİ KALP YETMEZLİĞİ YAŞIYOR

 

Kanser tedavisinin kardiyotoksisite gibi yan etkileri her hastada görülmese de bu riski birkaç faktör tetikliyor.  Örneğin bir grup meme kanseri tedavisinde çok başarılı olan ve sık kullanılan bir ilaç grubunda her 4 hastadan birinde kalp yetmezliği gelişebiliyor. Kemoterapi ilaçlarının türü, dozu, veriliş şekli, öncesinde radyoterapi uygulama gibi bazı faktörler kalp üzerine yan etkilerin gelişiminde önemli. 

Kalp yetmezliği, damar tıkanıklıkları, ritim bozuklukları gibi etkilerin yanı sıra, hipertansiyon da oldukça sık kanser ilaçlarına bağlı olarak gelişebilmekte ya da kötüleşebilmektedir. Önemli olan kanser tedavisinde çok büyük ilerleme kat edilmesini sağlamış bu ilaçları kalbe yan etkisi var diye hiç başlamamak ya da kesmek değil, bu yan etkilerin farkında olmak ve hastayı bunları bilerek daha güvenli tedavi etmektir. 

 

KALP HASTALIĞI OLANLAR DAHA DA DİKKATLİ OLMALI

 

İlaçlara bağlı kalp problemi gelişme riskinin ikinci belirleyicisi ise hastanın yaşı, mevcut kalp hastalığı olması ve kalp damar hastalıkları risk faktörlerinin mevcudiyeti gibi hastayla ilişkili faktörler oluyor. Özellikle kalp hastalığı olan, kalp krizi geçirmiş, kalp yetmezliği, hipertansiyon, kapak hastalıkları, ritim bozuklukları hastalarında kanser tedavisine bağlı ciddi kalp problemleri çok daha yüksek oranda gelişiyor. 

Doç. Dr. Ökmen, “Bu hastalıklar kanser tedavisi esnasında tedavi başlamadan tespit edilmeli, tedavi şemasına ve kalp hastalığının türüne göre takip ve tedavi planları yapılmalı. Kalp hastalığı kanser tedavisiyle ağırlaşabiliyor ve kemoterapiye ara verilmesine, bazen de kesilmesine kadar giden tedavi aksamalarına yol açabiliyor. Kanser tedavisinde kardiyologlar ve onkologlar olarak hasta için hayati önemi olan kemoterapi ilacını kesmek ya da ara vermek en son düşünülen ve çok zorda kalınmadıkça olabildiğince kaçınılmaya çalışılan konu. 

Bazen kalbe yan etkisi ciddi düzeyde olmasına rağmen hasta için hayati önem taşıması nedeniyle kemoterapiye devam ettiğimiz özel hasta gruplarımız da oluyor. Bu hastalar çok yakından kardiyoloji ve onkoloji bölümleri iş birliği ile takip tedavi edilmeli” diyor. 

 

ERKEN TEŞHİSLE TEDAVİ EDİLEBİLİYOR

 

Kemoterapi tedavisi kanser hücrelerini öldürüp olumlu sonuçlar verirken yan etkileri kalp yetmezliği gibi bir başka büyük soruna yol açıyor. Kanser tedavisinin verdiği hasarın ve açacağı kalp yetmezliğinin önceden tespit edilerek tedavi edilmesi gerektiğinin önemini belirten Doç. Dr. Ökmen, “Hasar, aynı kanserde olduğu gibi erken teşhis edildiğinde tedavi edilebiliyor. Ancak hasar geliştikten 6 ay sonra teşhis konulduğunda ise kalp yetmezliği geri dönüşsüz olabiliyor” uyarısında bulunuyor.